Antisosyal Kişilik Bozukluğu (ASKB), bireylerin başkalarının haklarına saygı göstermediği, toplum kurallarına uymadığı ve genellikle empati eksikliği yaşadığı bir kişilik bozukluğudur. Bu bozukluk, genellikle çocukluk döneminde başlayan davranış bozukluklarının bir uzantısı olarak gelişir. ASKB olan bireyler, sık sık suç işlemeye ve başkalarını aldatmaya eğilimlidirler. Bu durum, bireyin hem sosyal ilişkilerini hem de toplumdaki yerini olumsuz etkiler.
Antisosyal Kişilik Bozukluğunun Belirtileri
Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireyler, toplumun kurallarına ve başkalarının haklarına saygı göstermeyen davranışlar sergilerler. İşte ASKB’nin yaygın belirtileri:
- Sürekli Yalan Söyleme: ASKB olan bireyler, sık sık yalan söylerler ve başkalarını kandırmaya yönelik davranışlar sergilerler. Bu, onların kişisel çıkarlarına hizmet eden bir yöntem olarak kullanılır.
- Empati Eksikliği: ASKB’li bireyler, başkalarının duygularını anlama ve onlara empati gösterme konusunda yetersizdirler. Başkalarının acılarını veya zorluklarını umursamazlar ve kendi çıkarları doğrultusunda hareket ederler.
- Aldatma ve Manipülasyon: ASKB’li bireyler, başkalarını manipüle etmeye ve kendi çıkarları için aldatmaya eğilimlidirler. Bu davranışlar, sosyal ilişkilerde ciddi sorunlara yol açabilir.
- Dürtüsel Davranışlar: ASKB’li bireyler, düşünmeden hareket ederler ve sonuçlarını düşünmeden riskli kararlar alabilirler. Bu da sık sık suça karışmalarına veya tehlikeli davranışlar sergilemelerine neden olabilir.
- Suç İşleme: AKB olan bireyler, suç işleme eğilimindedirler. Bu suçlar, hırsızlık, dolandırıcılık, fiziksel saldırı veya mala zarar verme gibi eylemleri içerebilir. Hukuk kurallarına uymamak bu bireyler için yaygın bir davranış şeklidir.
- Sorumluluk Alamama: ASKB’li bireyler, sorumluluk almaktan kaçınır ve genellikle yaptıkları hataların sonuçlarını kabul etmezler. İşlerini yarım bırakma, mali yükümlülükleri yerine getirmeme veya sözleşmelerden kaçınma bu bozukluğun yaygın belirtileridir.
- Agresif ve Şiddet Eğilimli Olma: AKB olan kişiler, genellikle agresif ve şiddet eğilimlidirler. Başkalarına zarar vermekten çekinmezler ve sıklıkla öfke patlamaları yaşarlar.
Antisosyal Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Antisosyal kişilik bozukluğunun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bu bozukluğun gelişiminde önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Ailede antisosyal kişilik bozukluğu olan bireylerin varlığı, genetik yatkınlık açısından önemlidir. Ayrıca, çocukluk döneminde yaşanan travmalar, kötüye kullanım, ihmal ve yetersiz ebeveynlik de ASKB’nin gelişmesine zemin hazırlayabilir.
Biyolojik açıdan bakıldığında, beyindeki belirli kimyasal dengesizliklerin ve sinirsel bağlantıların bu bozukluğa neden olabileceği düşünülmektedir. Araştırmalar, beynin ahlaki kararlar ve empati ile ilgili bölümlerinde işlev bozukluğu olan kişilerin antisosyal kişilik bozukluğuna yatkın olabileceğini göstermiştir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğunun Tedavi Yöntemleri
Antisosyal kişilik bozukluğunun tedavisi oldukça zorlu olabilir, çünkü bu bireyler genellikle yardım alma isteği göstermezler. Ancak tedavi, kişisel gelişim ve sosyal uyum açısından büyük bir fark yaratabilir. İşte antisosyal kişilik bozukluğu tedavisinde kullanılan yaygın yöntemler:
- Psikoterapi: Antisosyal kişilik bozukluğunun tedavisinde psikoterapi önemli bir rol oynar. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bireylerin düşünce kalıplarını ve davranışlarını değiştirmeyi amaçlayan etkili bir tedavi yöntemidir. Terapi sürecinde, bireyin dürtüsel davranışlarını kontrol etmesi ve daha sağlıklı sosyal ilişkiler kurması sağlanabilir.
- Grup Terapisi: Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireyler için grup terapisi de faydalı olabilir. Bu terapi türünde, bireyler benzer sorunlarla mücadele eden diğer kişilerle bir araya gelir ve birbirlerine destek olur. Grup terapisi, sosyal becerilerin geliştirilmesine de yardımcı olabilir.
- İlaç Tedavisi: Antisosyal kişilik bozukluğu genellikle ilaçla tedavi edilmez, ancak bireyde depresyon, anksiyete veya diğer psikiyatrik bozukluklar varsa, ilaç tedavisi uygulanabilir. Antidepresanlar, duygusal düzenlemeyi destekleyebilir ve dürtü kontrolünü artırabilir.
- Davranışsal Müdahaleler: ASKB’li bireyler, sosyal normlara uygun davranışlar geliştirebilmek için davranışsal müdahalelerden yararlanabilirler. Bu müdahaleler, bireyin sosyal becerilerini geliştirmek, öfke yönetimini öğrenmek ve dürtüsel davranışlarını kontrol altına almak için uygulanır.
Sonuç
Antisosyal Kişilik Bozukluğu, bireylerin başkalarının haklarına saygı göstermediği, empati eksikliği yaşadığı ve toplum kurallarına uymadığı bir kişilik bozukluğudur. Bu bozukluk, bireylerin suç işlemeye eğilimli olmasına ve sosyal ilişkilerde ciddi sorunlar yaşamasına neden olabilir. Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireyler, genellikle tedavi arayışında değildirler; ancak psikoterapi, grup terapisi ve ilaç tedavisi gibi yöntemlerle bu bozukluk yönetilebilir. Eğer siz veya bir yakınınız antisosyal kişilik bozukluğu belirtileri gösteriyorsa, bir ruh sağlığı uzmanına başvurarak profesyonel yardım almanız önemlidir.
Doğru Uzmanı Bulmak
Deneyimli bir uzmandan destek almak, iyi olma sürecinin en önemli adımıdır. Türkiye’nin 81 ilinde uzman psikologlara ulaşmak için ;
Türkiye’nin En Büyük Psikolog Rehberi
Size en yakın psikologları bulun